เพื่อลูกชายที่สูญเสีย เพื่อสิทธิมนุษยชนและความยุติธรรม : อานา มาเรีย ซานโตส ครูซ (Ana Maria Santos Cruz) จากแม่ธรรมดาสู่นักเรียกร้องสิทธิมนุษยชน

ในบราซิลขณะนี้ ยังคงมีแม่คนหนึ่งกำลังเรียกร้องความยุติธรรมให้กับลูกชายผู้ล่วงลับของเธอ

แรกเริ่มชีวิตของอานา ก็เหมือนชีวิตของใครหลายๆ คน เธอเป็นแม่ธรรมดาๆ คนหนึ่ง ผู้มีความสุขกับเสียงดนตรี และใช้เวลาว่างของเธอไปเที่ยวงานคอนเสิร์ตและอีเวนต์ต่างๆ กับลูกสาวในเมืองซัลวาดอร์ ประเทศบราซิล

ลูกชายของเธอ เปโดร เฮนริค (Pedro Henrique) เป็นนักเคลื่อนไหวด้านความยุติธรรมทางเชื้อชาติและสิทธิมนุษยชน เขาได้จัดกิจกรรมชื่อ ‘การเดินเพื่อสันติภาพ’ ขึ้นในเมืองทูคาโน รัฐบาเฮีย ประเทศบราซิล เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้มีพื้นที่แลกเปลี่ยนพูดคุยกันเกี่ยวกับประเด็นความรุนแรงทางเชื้อชาติโดยเฉพาะความรุนแรงต่อคนผิวดำ ที่มักตกเป็นเหยื่อของความรุนแรงโดยรัฐอยู่เสมอ ซึ่งรัฐบาเฮียที่จัดงานนี้เองก็เป็นรัฐที่มีจำนวนการเสียชีวิตของประชาชนจากความรุนแรงโดยตำรวจมากที่สุดในบราซิล

การสร้างความตระหนักรู้ต่ออาชญากรรมโดยรัฐเหล่านี้สร้างความไม่พอใจให้กับตำรวจอย่างมาก เปโดรต้องเผชิญการข่มขู่ โจมตีและสอดแนมอย่างหนักข้อจากทางรัฐเพียงเพราะเขายืนหยัดในสิทธิมนุษยชนที่คนทุกคนพึงมี เพียงเพราะเขากล้าลุกขึ้นมาเคลื่อนไหวต่อต้านความอยุติธรรม

ความรุนแรงที่รัฐทำกับเขาได้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จนในที่สุด ณ วันที่ 27 ธันวาคม 2018 ขณะกำลังนอนหลับอยู่ในบ้านของเขากับแฟนสาว เปโดรถูกยิงแปดนัดที่ศีรษะและลำคอโดยชายสวมฮูด 3 คน เสียชีวิตลงในวัยเพียง 31 ปีเท่านั้น โดยแฟนสาวผู้อยู่เคียงข้างเขาจนถึงวินาทีสุดท้ายได้ให้การว่าผู้ก่อเหตุ 3 คนนั้นเป็นตำรวจ

เปโดรได้เสียชีวิตลงด้วยน้ำมือของความอยุติธรรมที่เขาพยายามต่อสู้มาด้วยตลอด จากความแน่วแน่ในการเรียกร้องความยุติธรรมและความกล้าหาญที่จะตั้งคำถามกับรัฐของเขาทำให้เขาตกเป็นเป้าหมาย การกำจัดเขาอาจเป็นการปิดปากเสียงเรียกร้องความยุติธรรมในความคิดของผู้ที่อยากคงไว้ซึ่งสภาพที่รัฐละเมิดสิทธิประชาชนได้ตามอำเภอใจเหล่านี้ สิทธิที่เขาได้ถูกพรากไปคือสิทธิเดียวกันกับที่เขาได้เรียกร้องให้กับคนทั้งบราซิลและคนทั้งโลก การเคลื่อนไหวเรียกร้องของเขาได้สร้างความตระหนักถึงปัญหาความรุนแรงโดยรัฐโดยเฉพาะต่อคนผิวดำนี้ให้แก่คนมากมายที่อาจไม่เคยรู้หรือเข้าใจถึงปัญหานี้มาก่อน เหตุการฆาตกรรมเปโดรครั้งนี้คือการข่มขู่ คุกคามและละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง

ภายหลังการเสียชีวิตของเปโดร เจ้าหน้าที่ผู้ต้องสงสัยว่าสังหารเปโดรถูกตั้งข้อหาในปี 2019 แต่เกือบ 5 ปีต่อมา พวกเขากลับยังประจำการอยู่ในกองกำลังตำรวจอย่างลอยน่าลอยตา การสืบสวนเหตุสังหารยังไม่สุดสิ้นและการพิจารณาคดียังไม่เริ่มต้น และเป็นอีกครั้งที่ความอยุติธรรมไร้ซึ่งหลักสิทธิมนุษยชนได้เกิดกับเปโดรถึงแม้จิตวิญญาณที่กล้าหาญของเขาจะไม่อยู่แล้ว

ถึงกระนั้น โลกก็มีคนคนหนึ่งที่แน่วแน่เรียกร้องความยุติธรรม สานต่อความมุ่งมั่นของเปโดร นั่นคืออานา แม่ของเขาเอง ถึงแม้ว่าแม้จะมีการคุกคามอย่างต่อเนื่องและยังคงเศร้าโศกเสียใจจากการสูญเสียลูกชายผู้เป็นที่รัก แต่อานาก็เดินหน้าสืบหาความจริงเกี่ยวกับลูกชายของเธออย่างกล้าหาญ และเรียกร้องให้ทางการบราซิลสืบสวนและพิจารณาคดีของเปโดรอย่างละเอียดถี่ถ้วน

ความรุนแรงจากตำรวจนับว่าเป็นปัญหาที่เรื้อรังในบราซิลมาเป็นเวลานาน โดยข้อมูลจากฮิวแมนไรท์วอทช์ (Human Rights Watch) ระบุว่าในปี 2022 บราซิลมีเหยื่อของการวิสามัญฆาตกรรมโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจมากกว่า 6 พันราย เทียบกับสหรัฐอเมริกาฯ ที่มีชื่อเสียด้านความรุนแรงโดยตำรวจอยู่ที่ 1,200 ราย ซึ่งจะได้เห็นได้ว่าบราซิลมีปัญหาในด้านนี้หนักหนาสาหัสกว่าสหรัฐฯ ถึงห้าเท่าตัว มากไปกว่านั้นเมื่อมาดูตัวเลขของเชื้อชาติของเหยื่อเหล่านี้ จะพบว่าเป็นคนเชื้อสายแอฟริกันถึง 83% ทั้งที่คนเชื้อสายแอฟริกันมีประมาณ 53% ของประชากรบราซิลเท่านั้น

สิ่งเหล่านี้ชี้ให้เห็นชัดเจนถึงปัญหาการเหยียดเชื้อชาติอย่างเป็นระบบโดยเฉพาะในหน่วยงานตำรวจของบราซิลที่ชอบมองว่าคนเชื้อสายแอฟริกันมักเป็นผู้ฝ่าฝืนกฏหมายและใช้ความรุนแรง และปัญหาดังกล่าวยังเกิดจากการไม่เคารพสิทธิมนุษยชนของเจ้าหน้าที่รัฐในการใช้อำนาจของผู้ที่ควรพิทักษ์สันติราษฎร์ไปเพื่อกำจัดผู้เห็นต่างทางการเมืองด้วยการถือวิสาสะวิสามัญฆาตกรรมโดยไม่ผ่านกระบวนการยุติธรรมใด ๆ ทั้งสิ้น ซึ่งปัญหาเหล่านี้ไม่ได้เป็นปัญหาที่เจาะจงเฉพาะแค่บราซิลเท่านั้น แต่ยังเป็นปัญหาที่พบได้ทั่วทุกมุมโลก

เพราะฉะนั้นแล้วการละเมิดสิทธิมนุษยชนโดยเจ้าหน้าที่รัฐไม่ใช่เรื่องไกลตัวเสียเลย เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นทั่วทุกมุมโลก และเป็นปัญหาที่พลเมืองโลกอย่างเราต้องช่วยกันเฝ้าสังเกต ดูแล และตระหนักถึงสิทธิในร่างกายและชีวิตของเรา สิทธิที่จะจะมีความเชื่อทางการเมืองของเราและสิทธิอื่นต่างๆ อีกมากมายที่รัฐต้องเป็นผู้ปกป้องแต่กลับกลายเป็นผู้ทำลายเสียเอง

หนึ่งวิธีที่เราสามารถสนับสนุนสิทธิมนุษยชนได้คือการเข้าร่วมกิจกรรม Write For Rights ซึ่งจัดโดยองค์การนิรโทษกรรมสากล (Amnesty International) โดยโครงการ Write For Rights คือโครงการที่จะสะท้อนเสียงเล็กๆ ของผู้คนทั่วโลกที่ต้องการจะสร้างความเปลี่ยนแปลง เพื่อช่วยเหลือผู้คนจากทั่วทุกมุมโลกที่ถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนของตนไม่ว่าโดยรัฐ เจ้าหน้าที่รัฐหรือบริษัทยักษ์ใหญ่ โครงการ Write For Rights ได้เปลี่ยนแปลงชีวิตของผู้คนมากมาย จากซิมบับเวถึงกัวเตมาลา ผลของโครงการนี้ได้กดดันให้รัฐบาลต่างๆ ยอมปล่อยตัวนักเคลื่อนไหวและยอมมอบคืนความยุติธรรมให้แก่เหยื่อผู้ถูกละเมิดสิทธิมากมาย

มาร่วมกันสร้างความเปลี่ยนแปลงด้วยเสียงเล็กๆ ของพวกเรา

มาร่วมกันช่วยอานาคืนความยุติธรรมให้เปโดร โดยการเขียนถึงอัยการสูงสุดของบราซิลเรียกร้องให้พวกเขาใช้มาตรการที่จำเป็นทั้งหมดเพื่อให้แน่ใจว่ามีการสอบสวนอย่างอิสระ เป็นกลางและละเอียดถี่ถ้วนในคดีฆาตกรรมเปโดร เฮนริเก้ และนำผู้ที่รับผิดชอบต่อความชั่วร้ายครั้งนี้เข้าสู่กระบวนการยุติธรรม และสิ้นสุดด้วยการพิจารณาคดีอย่างยุติธรรม

แด่เปโดร เฮนริค ผู้ยิ่งใหญ่

เนื้อหา พีรพัทธ์ อนันควานิช

พิสูจน์อักษร วชิรวิชญ์ ปานทน

ภาพ นันท์นภัส พิมสาร

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *